– 1 –
…เป็นกำลังใจแด่ผีเสื้อปีกบางตัวนั้น….
แต่ละย่างก้าวยามย่ำลงไปบนพื้น ทำให้เกิดเสียงบดเบียดของใบไม้แห้งที่ทับถมกันหนาบนลานใต้ไม้ใหญ่ ครั้นหยุดเดิน เสียงนั้นจึงหยุดไปตามจังหวะก้าวของฉันไปด้วย ลมหายใจของฤดูกาลนี้ยะเยือกเย็น โรยมาแต่ละครั้งพาให้สะท้านไปทั้งตัว หากว่าแรงไปพลอยทำให้ใบไม้ชรามิอาจทานแรงลมได้ จึงกรูเกรียวกันร่วงสู่พื้นเป็นสาย กระจายไปทั่วลาน
ฉันมักจะมาตรงที่แห่งนี้ก่อนเวลานัดเสมอ และรอคอยอยู่ท่ามกลางสงัดของวันบ่ายเกือบทุกวัน จุดนัดหมายคือ เนินสนานหญ้าข้างโรงเรียน อันรายล้อมไปด้วยไม้ใหญ่น้อย ซึ่งอยู่ไม่ห่างจากอาคารเรียน เพียงแค่คั่นด้วยสนามเด็กเล่น มินานนักบรรยากาศอันเคยสงัดเงียบเมื่อครู่ กลับกลายเป็นเสียงจอแจของเด็กนักเรียนชายหญิง ซึ่งกำลังทะยอยกันออกมาจากอาคาร เมื่อเสียงกริ่งดังก้องขึ้น ฉันเหลือบดูนาฬิกาตรงข้อมือ… กติกาของสังคมที่ฉันอยู่นั้นเที่ยงตรงเสมอ “ไลญ่า” แยกออกมาจากกลุ่มเพื่อนตรงเข้ามาหา
ก่อนฤดูกาลของใบไม้ร่วงจะมาเยือน เวลานั้นเป็นของวันร้อนฉันมีเวลาอยู่กับเธอตลอดเวลาปิดภาคเรียน กิจกรรมของแต่ละวันหมดไปกับการได้อยู่ดูแลตัวเธอ เแทนแม่ของมาไลญ่า ฉันใช้เวลาให้คุ้มค่ากับการที่เดินทางมาเยือน ผ่านวันคืนของใบไม้ขจีเขียว จนเปลี่ยนเป็นสีเหลืองทองอร่าม จวบจนล่วงหล่นหมดต้นไป นั่นคือสัญญาว่าเราต้องพรากกันอีกครั้ง
เมืองเล็ก ๆ ชื่อ Naperville ปริมณฑลของมหานครชิคาโก แห่งรัฐอิลินอย คือความสุขและความทรงจำอันงดงามเมื่อช่วงเวลาอันสั้นถูกตัดขาดลง ยานนั้นชื่อสัญจร จะพาฉันย้อนกลับสู่เส้นทางเดิม ชักใบยานไปตามเส้นทางตะวันดวงเก่าสู่บ้าน เวลานั้นจึงเกิดม่านใส แต่พร่ามัว คั่นกลางระหว่างมาไลญ่าและฉัน
– 2 –
เสียงขับขานให้สำเนียงเปร่งเหน่อของกลุ่มเยาวชนท้องถิ่น ร่วมกันเปล่งบทเพลง ฝากแค่รอยเท้าไว้บนพื้นทราย ส่งท้ายให้กับกิจกรรมค่ายนักเขียนน้อย “โครงการรักหวันเลตก” อวลอยู่ในความรู้สึก ภาพงามที่ดียังคงจับฉายอยู่ในความคิด แม้นว่าฉันพาตัวไกลออกมาจากลานกิจกรรมแห่งนั้น เหตุเพราะ…ฉันไม่ชอบบรรยากาศของการร่ำลาและจากพราก
ไม่มีอะไรยิ่งใหญ่มากมายนัก กับกิจกรรมเล็ก ๆ ตรงนั้น แต่อบอุ่นและประทับใจ อ้อยสร้อยกับการร่ำลาราวกับจะหยุดเวลามิให้เคลื่อน นั่นคือโครงการเล็ก ๆ ส่วนตัวที่ฉันก่อการขึ้น ช่วงเวลาของกิจกรรมส่งเสริมความรู้ทางด้านศิลปวัฒนธรรม เหตุเกิดเพียงชั่วระยะเวลาอันสั้น แต่สิ่งที่ฉันและเหล่าสหาย อันประกอบไปด้วย ศิลปิน นักคิด นักเขียน มอบแด่พวกเขา คงอยู่ในความทรงจำอีกยาวนาน
คืนวันจากการได้เดินทางเยี่ยมเยือนมา ไลญ่า บ่อยครั้ง ทำให้ฉันพบเห็นสิ่งต่างระหว่าง เด็กและเยาวชนที่ห่างกันคนละฟากโลก ระบบระเบียบต่าง ๆ ของสังคมนั้น ล้วนก่อให้เกิดสติปัญญา ต่อลูกหลานของเขา ครั้นย้อนกลับมามองสังคมบ้านเรา ช่างขาดแคลนและแล้งเข็ญ โครงการเล็ก ๆ ในหัวใจจึงก่อเกิด ฉันเริ่มต้นความคิดตรงที่ย่างเหยียบยืน โดยการอนุเคราะห์จากบรรดาเหล่าสหาย เครือข่ายอันดามัน รวมถึงศิลปิน นักคิด นักเขียน จากท้องถิ่นและส่วนกลาง สร้างจินตนาการให้มีสีสัน ด้วยแท่งสีบนกระดาษขาว เริ่มต้นฝึกคิดเรียนรู้เรื่องการแต่งเพลง ถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึกให้เป็นตัวหนังสือ โดยผ่านปลายปากกา รวมไปถึงสำนึกดีงาม ในการเคารพ เอื้ออาทร และการปกป้องรักษาธรรมชาติสิ่งแวดล้อม
เราสัญญากันว่า จะร่วมกิจกรรมเยี่ยงนี้ทุกปีช่วงเวลาปิดภาคเรียน ขยายไปตามจังหวัดต่าง ๆ เขตชายฝั่งทะเลตะวันตก สานสัมพันธ์ดีงามสู่ลูกหลานเรา ให้รู้จักโลกทรรศน์อันกว้าง มีความอ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ เข้มแข็งแต่ไม่หยาบกระด้าง… นั่นคือวิธีคิดของผองเรา
ฉันอยากให้เด็ก ๆ มีปราการแห่งความดีงาม ปกป้องอารยะอันเสื่อมทรามที่ กำลังเคลื่อนทัพมาอย่างเร็วรี่ เพียงแค่ลัดนิ้วมือเดียววิถีชีวิตก็เปลี่ยนไปโดยพลัน คุณประโยชน์ที่มนุษย์แต่ละรุ่นคิดค้นขึ้นมา เพื่อให้ได้ซึ่งการอยู่เหนือธรรมชาติ ถูกตอบสนองอย่างไม่ทันยั้งคิด เราสื่อสารทั้งภาพและเสียง โดยผ่านทางอากาศ เรารับสารของอารยะเข้ามาโดยขาดการกลั่นกรองคนรุ่นเยาว์ขาดการแนะนำในสิ่งที่ถูกที่ควร คนรุ่นใหญ่แสวงอำนาจและผลประโยชน์ เบียดเบียนทุกอย่างเพื่อให้ได้มาเป็นของตัวเอง ชัยภูมิประเทศเล็ก ๆ แห่งนี้ ที่ราบลุ่มตอนปลายอาณาเขตเอเชียอาคเณย์ ก่อเกิดอารยะมายาวนาน เมื่อครั้งกาลก่อนถูกขนานนามว่าสุวรรณภูมิ คือราวสรวงสวรรค์ของพ่อค้านักเดินเรือและผู้แสวงโชค กาลปัจจุบันกำลังเสื่อมโทรมและล่มสลาย
จะทันไหมนั่น… ว่าเราหวังเพาะเมล็ดพืชพันธุ์ที่ดีงามไว้ในหัวใจเด็ก ๆ ลูกหลานเรา หมั่นรดน้ำพรวนดินให้กล้าพันธุ์นั้นแข็งแรง เป็นไม้ใหญ่รากยึดเหนี่ยวดิน แผ่กิ่งก้านให้ร่มเงา เพื่อต้านสายธารอารยะอันมิพึงปรารถนา เราจึงได้คาดหวังและมุ่งมั่นที่จะทำไป
– 3 –
แม้นว่าฉันมาไกลเกินกว่าจะหวนกลับไปที่ลานกิจกรรมแห่งนั้น แต่เรื่องราว ที่ได้พบเจอจากคืนวันสั้น ๆ ที่อยู่ร่วมกัน มิได้ห่างไกลไปจากความรู้สึก ท่ามกลางกลุ่มลูกหลานที่รายล้อม กับบันทึกสั้น ๆ ลงบนสมุดที่รำลึกส่วนตัวของพวกเขา ฉันเห็นแววตาใส ๆ ซื่อ ๆ ของคนรุ่นเยาว์ ถ้วนทุกตัวคนจนท้ายสุดคือเด็กหญิงร่างบางเล็ก
คำถามฉันด้วยเสียงแผ่วเบาว่า… เป็นลูกของผู้ชายคนนั้น ฉันไม่มีคำพูดต่อเพียงแค่บันทึกให้เธอด้วยข้อความสั้น ๆ ว่า “เป็นกำลังใจแด่ผีเสื้อปีกบางตัวน้อย” พร้อมกำกับชื่อฉันเอาไว้ด้วย
ฉันไม่รู้จักผู้ชายคนนั้นเป็นการส่วนตัว แต่ก็คารวะในความหาญกล้าแม้นว่าตัวเขาหามีชีวิตไม่ คารวะต่อสิ่งที่เขาทำเพื่อปกป้องชุมชนที่เขาอิงอาศัย กล้าสู้กับอิทธิพลที่คุกคามโดยลำพังและโดดเดี่ยว แต่ท้ายสุดแล้วแปลงบ่อเลี้ยงกุ้งขนาดไพศาล ยังคงยังคงรุกคืบระรานป่าชายเลนรวมไปถึงแผ่นดินที่เขาอาศัย รางวัลแด่ผู้กล้าคือลูกกระสุนปืน กับรอยรัญทดในหัวใจของผีเสื้อปีกบางตัวน้อย
ลมแล้งผ่านมาจากทะเลฟากตะวันตก ปลิดขั้วใบยางแห้งร่วงสู่พื้น ถมทับเกลื่อนโคนต้นยางที่รายเรียงเป็นแถวทิว ฤดูนี้ต้นยางทิ้งใบ หยุดพักการให้น้ำยางสักช่วง จึงรอดคมใบมีดกรีดผิวเปลือกลำต้นไปได้ระยะหนึ่ง เสียงที่ย่ำย่างลงบนใบยางแห้ง ณ ตำบลเล็ก ๆ ชายฝั่งทะเลอันดามัน ชื่อตำบลอ่าวนางจังหวัดกระบี่ ให้สำเนียงมิต่างไปจากสถานที่แห่งหนึ่งซึ่งฉันจากมา หากแต่ต่างกันที่ระยะทางและฤดูกาลเท่านั้น
กิตติพงศ์ ขันธกาญจน์ (น้าต้อม สองวัย)
Naperville, Chicago