ศิลปะเพื่อชีวิต ศิลปะเพื่อประชาชน

หากวัดจากหลักกิโลเมตรทางประวัติศาสตร์สังคมไทย พ.ศ. 2475 เปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ระบบประชาธิปไตย พ.ศ. 2476 กำเนิดเพลง “กล้วยไม้” เพลงไทยสากลเต็มรูปแบบเพลงแรก “แสงนภา …

ก่อนจะเกิดเพลงชีวิตในยุคของเพลงไทยสากล หลัง พ.ศ. 2475 เนื้อหาสะท้อนภาพชีวิตและสังคมไทย มีอยู่ในเพลงพื้นบ้านพื้นเมืองของประชาชนแต่ละภูมิภาคมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว “ตัวลูกขัดสนยากจนหนักหนา ทั้งผ่อนทั้งผ้าก็ไม่มีจงทำบุญกับคนตาบอด ไปไหนไม่รอดแล้วครานี้ขอข้าวสักถ้วยขอกล้วยสักใบ แต่พอยาไส้เลี้ยงชีวีลูกยากยับแสนอัประมาณ …

บทเพลงเป็นงานศิลปะแขนงหนึ่งที่สะท้อนความคิดความรู้และไห้ความบันเทิงกับผู้ฟัง การพิจารณาว่าบทเพลงใดมีคุณค่ามากน้อยเพียงใดนั้น เนื้อเพลงจะบอกได้แต่เพียงการสื่อความหมายที่ดีหรือไม่ แต่เพลงที่ดีที่จะปลุก เร้าอารมณ์ผู้ฟังได้จะต้องมีองค์ประกอบอื่น ๆ อีกมาก นอกเหนือไปจากเนื้อเพลงที่ให้คุณค่าทางความคิด หากแต่ยังต้องมีการเรียบเรียงดนตรีที่งดงามชวนฟังเป็นองค์ประกอบให้เกิดความรู้สึกด้วย เนื่องจากบทเพลงมีคุณค่าต่อการรับรู้ได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูง …

นอกจากปัญญาชนจะได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมเพลงตะวันตก แนวความคิดเรื่องศิลปวัฒนธรรมโดยกระแสการเมืองของจีนมีส่วนสำคัญอยู่ด้วย โดยเฉพาะในความคิดเรื่องการใช้เพลงในการต่อสู้ทางชนชั้น จากการศึกษาผลงานศิลป์เพื่อชีวิต ศิลป์เพื่อประชาชน งานแปล งานวรรณกรรม และบทเพลงที่ จิตร ภูมิศักดิ์ …

เสียงขับเพลงกลอนเมื่อครั้งอดีตเคยก้องกังวานสะท้อนไปทั่วท้องทุ่งคุ้งน้ำ ลำนำแห่งบทเพลงที่ถ่ายทอดเป็นถ้อยแถลงแห่งความสุข ความทุกข์ และสะท้อนให้เห็นอย่างแจ่มชัดถึงสภาพชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านชนบท สืบต่อเป็นตำนานควบคู่กับสังคมชนบทไทยมาแต่กาลก่อน อันถือเป็นเพลงชาวบ้าน ที่สามารถบ่งบอกความรู้สึกนึกคิด คติชีวิต ของชาวบ้านได้อย่างใกล้เคียงความเป็นจริงมากที่สุด เพราะเป็นความนึกคิดที่ออกมาอย่างซื่อตรงและถูกกลั่นกรองมา …

การที่ประเทศไทยพัฒนาตามแบบสหรัฐอเมริกา ซึ่งมีอิทธิพลต่อการศึกษาการดำเนินชีวิตของคนไทยโดยเฉพาะ การเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคมการเมืองครั้งสำคัญนี้ มีผลต่อวงการศิลปกรรมของไทยหลายประการโดยเฉพาะด้านเพลง จากการที่สังคมไทยได้รับการพัฒนาทางด้านเทคโนโลยี การสื่อสารดีขึ้น ก่อให้เกิดการหลั่งไหลถ่ายทอดทางวัฒนธรรม มีผลกระทบต่อความคิดความเป็นอยู่ ในทศวรรษ 1960 …