ศิลปะเพื่อชีวิต

The Old Guitarist ภาพเขียนสีน้ำมัน ผลงานของ Pablo Picasso วาดขึ้นในช่วงปลายปี 1903 ถึงต้นปี …

หากวัดจากหลักกิโลเมตรทางประวัติศาสตร์สังคมไทย พ.ศ. 2475 เปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ระบบประชาธิปไตย พ.ศ. 2476 กำเนิดเพลง “กล้วยไม้” เพลงไทยสากลเต็มรูปแบบเพลงแรก “แสงนภา …

ก่อนจะเกิดเพลงชีวิตในยุคของเพลงไทยสากล หลัง พ.ศ. 2475 เนื้อหาสะท้อนภาพชีวิตและสังคมไทย มีอยู่ในเพลงพื้นบ้านพื้นเมืองของประชาชนแต่ละภูมิภาคมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว “ตัวลูกขัดสนยากจนหนักหนา ทั้งผ่อนทั้งผ้าก็ไม่มีจงทำบุญกับคนตาบอด ไปไหนไม่รอดแล้วครานี้ขอข้าวสักถ้วยขอกล้วยสักใบ แต่พอยาไส้เลี้ยงชีวีลูกยากยับแสนอัประมาณ …

บทเพลงเป็นงานศิลปะแขนงหนึ่งที่สะท้อนความคิดความรู้และไห้ความบันเทิงกับผู้ฟัง การพิจารณาว่าบทเพลงใดมีคุณค่ามากน้อยเพียงใดนั้น เนื้อเพลงจะบอกได้แต่เพียงการสื่อความหมายที่ดีหรือไม่ แต่เพลงที่ดีที่จะปลุก เร้าอารมณ์ผู้ฟังได้จะต้องมีองค์ประกอบอื่น ๆ อีกมาก นอกเหนือไปจากเนื้อเพลงที่ให้คุณค่าทางความคิด หากแต่ยังต้องมีการเรียบเรียงดนตรีที่งดงามชวนฟังเป็นองค์ประกอบให้เกิดความรู้สึกด้วย เนื่องจากบทเพลงมีคุณค่าต่อการรับรู้ได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูง …

นอกจากปัญญาชนจะได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมเพลงตะวันตก แนวความคิดเรื่องศิลปวัฒนธรรมโดยกระแสการเมืองของจีนมีส่วนสำคัญอยู่ด้วย โดยเฉพาะในความคิดเรื่องการใช้เพลงในการต่อสู้ทางชนชั้น จากการศึกษาผลงานศิลป์เพื่อชีวิต ศิลป์เพื่อประชาชน งานแปล งานวรรณกรรม และบทเพลงที่ จิตร ภูมิศักดิ์ …

เสียงขับเพลงกลอนเมื่อครั้งอดีตเคยก้องกังวานสะท้อนไปทั่วท้องทุ่งคุ้งน้ำ ลำนำแห่งบทเพลงที่ถ่ายทอดเป็นถ้อยแถลงแห่งความสุข ความทุกข์ และสะท้อนให้เห็นอย่างแจ่มชัดถึงสภาพชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านชนบท สืบต่อเป็นตำนานควบคู่กับสังคมชนบทไทยมาแต่กาลก่อน อันถือเป็นเพลงชาวบ้าน ที่สามารถบ่งบอกความรู้สึกนึกคิด คติชีวิต ของชาวบ้านได้อย่างใกล้เคียงความเป็นจริงมากที่สุด เพราะเป็นความนึกคิดที่ออกมาอย่างซื่อตรงและถูกกลั่นกรองมา …

การที่ประเทศไทยพัฒนาตามแบบสหรัฐอเมริกา ซึ่งมีอิทธิพลต่อการศึกษาการดำเนินชีวิตของคนไทยโดยเฉพาะ การเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคมการเมืองครั้งสำคัญนี้ มีผลต่อวงการศิลปกรรมของไทยหลายประการโดยเฉพาะด้านเพลง จากการที่สังคมไทยได้รับการพัฒนาทางด้านเทคโนโลยี การสื่อสารดีขึ้น ก่อให้เกิดการหลั่งไหลถ่ายทอดทางวัฒนธรรม มีผลกระทบต่อความคิดความเป็นอยู่ ในทศวรรษ 1960 …

ที่มาของ “เพลงเพื่อชีวิต” ของไทยในยุคแรกเราไม่สามารถแยกได้ว่า กระบวนการเคลื่อนไหวทางวัฒนธรรมและความคิดนั้นว่ารับจากที่ใดได้โดยตรง นอกจากจะกล่าวว่านักคิด นักเขียน หรือผู้ฟังจะรับมาจากสภาพสังคมที่ล้อมรอบพวกเขา การผสมผสานแนวคิดและรูปแบบซึ่งเป็นหน้าที่หลักของศิลปินที่จะสร้างสรรค์ และเสนอเป็นความรื่นรมย์ที่สอดแทรกความคิดให้กับคนในสังคม พัฒนาการของบทเพลงเพื่อชีวิต …

คำว่า เพลงเพื่อชีวิต เป็นคอลัมน์หนึ่งซึ่ง พิชิต จงสถิตย์วัฒนา ได้เขียนไว้ในหัวข้อที่ว่าเมื่อคุณโตขึ้นคุณจะเป็นทาสเพลงเพื่อชีวิต ซึ่งเขาได้เรียบเรียงมาจากเรื่อง Blues People ของ Leroi Jones เป็นการวิเคราะห์ วิจารณ์งานเพลงของพวกนิโกรคนดำที่ได้รับความทุกข์ยากประเภทเพลงบลู และ พิชิตได้เสนอว่าสักวันหนึ่งจะได้ยินเสียงชาวนาไทยร้องเพลงพื้นบ้านที่ว่า “ฝนไม่ตกมา …

บทบาทของเพลงเพื่อชีวิตในการพูดถึงสังคมและการเมืองเริ่มขึ้นในช่วงปี พ.ศ. 2516-2519 และพัฒนาไปตามเหตุการณ์บ้านเมือง ก่อนจะปรับตัวเข้าสู่ความเป็นธุรกิจ จนถูกมองว่าเพลงเพื่อชีวิตแบบที่ว่านี้ ได้หยุดอยู่ในอดีตและเลือนหายไปจากสื่อกระแสหลัก การเมืองในเพลงเพื่อชีวิต “อย่างผู้นำต้องมาจากการเลือกตั้ง ใครอยากเป็นบ้าง …

เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน (2557) ที่ผ่านมา มีประกาศจากเพจสมุทรปราการทูเดย์ว่า ตามกำหนดเดิมจะมีงานแสดงคอนเสิร์ตสองขุนพลเพลง คือ คาราบาว พบ …

เสียงกลองที่กระทบกันเป็นจังหวะไม่ตก Volume ในละแวก กลุ่มยึดครองวอลล์ สตรีท ซัคคอตติปาร์ค เกาะแมนฮัตตัน นครนิวยอร์ก ที่กลายเป็นพื้นที่จุดชนวนลามไหลออกนอกประเทศ ตามปฏิญาณร่วมกัน …

สิทธิมนุษยชน เป็นเรื่องที่สังคมไทยเริ่มหันมาให้ความสนใจ อาจจะเป็นเพราะในสังคมไทยได้มีการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างมากในหลายเรื่อง เช่น ค้ามนุษย์ เด็ก ผู้หญิง ซึ่งประเด็นดังกล่าวได้ถูกนำมาเผยแผ่ความจริงให้คนในสังคมรับรู้ผ่านสื่อต่างๆ มากมาย ดนตรีและเพลงเพื่อชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสิทธิมนุษยชน …

ในจักรวาล 25 ปี บนโลก เท่ากับการหมุนรอบตัวเองของดวงอาทิตย์ 365 รอบ ซึ่งเทียบกับอายุ 4.57 พันล้านปีของตัวเองแล้ว …

“ปฏิวัติโค่นล้มสังคมแบบเก่าปฏิวัติเพื่อเราประชาชาติไทยมาร่วมกันดันกงล้อประวัติศาสตร์สู่เอกราชจริงแท้และสดใสจับอาวุธถั่งโถมโหมแรงไฟเพื่อก้าวไกลแห่งสังคมอุดมการณ์…” เมื่อเสียงเพลง “ถั่งโถมโหมแรงไฟ” ดังแว่วมา แอ๋มเล่าว่าเธอรู้สึกคล้ายกับทุกสิ่งรอบ ๆ ตัวหยุดเคลื่อนไหว เว้นแต่ภาพในหัวของเธอที่กำลังโลดแล่นจินตนาการไปตามบทเพลงนั้น…นับว่าเป็นครั้งแรกในชีวิตของเธอที่ได้ยินเสียงเพลงมาตอกย้ำโครงสร้างทางสังคมแห่งการกดขี่ นอกเหนือจากเพลงรัก ๆ ใคร่ ๆ …

ในสังคมยุค Digital เรามักจะได้ยินถ้อยคำจาก “ผู้ใหญ่” ที่คอยแสดงความเป็นห่วงเป็นใยในตัวเด็กวัยรุ่นไทยอยู่เสมอ ก็น่าจะเป็นเช่นนั้นอยู่ เพราะสังคมปัจจุบันมันเปลี่ยนไปเร็วมากซะจนตามกันแทบไม่ทัน แฟชั่นก็หวือหวา สิ่งยั่วยุ ความรุนแรง …