จิตร ภูมิศักดิ์

ถ้าจะพูดถึงเรื่องราวในแวดวงวรรณกรรมไทย นักคิดนักเขียนที่เริ่มปรากฏแนวทางในการพยายามค้นหา คำตอบเกี่ยวกับศิลปะเพื่อมหาชนนั้น คงต้องจดจำและจารึกชื่อ กุหลาบ สายประดิษฐ์ หรือ ศรีบูรพา ว่าเป็นท่านหนึ่งที่บุกเบิกกรุยทางไว้เป็นเบื้องต้น งานประพันธ์เรื่อง …

“รวมพลังพวกเราเหล่ากรรมกรไทยเทิดเกียรติไว้ด้วยใจมุ่งมานะบากบั่นตื่นเถิดสามัคคีพร้อมเพรียงร่วมใจกันเพื่อสร้างสรรค์ชีวิตและโลกทั้งมวล หยาดเหงื่อและแรงงานที่หลั่งเปรียบดังกระแสธารกว้างใหญ่ที่หล่อเลี้ยงชีวิตมวลประชาไทยและพัฒนาโลกให้รุดเร็วมา นำขบวนการสังคมไม่หวาดหวั่นเป็นกองทัพหน้าสำคัญที่ฟันฝ่าอย่างเชื่อคำที่มอมเมาว่าเราไร้ค่าโลกก้าวมาเพราะงานและเหงื่อชนชั้นใด ใครเล่าคอยกั้นกาง ใครเล่าขวางพลังเราไว้กรรมกรจงตื่นเถิด เพื่อรวมพลังรวมกันพลัน ทำลายเพื่อชิงเอาชัยสามัคคีก้าวตรงไป ชัยย่อมเป็นของเรา” เพลง “มาร์ชกรรมกร” …

ผลิบาน – วรรณกรรมเพื่อชีวิตช่วงปี 2492-2495 จุดเริ่มของ “วรรณกรรมเพื่อชีวิต” น่าจะมาจากแนวคิดเรื่อง “ศิลปะเพื่อชีวิต” ซึ่งนำเสนอโดย อัศนี …

มีเพลงไทยสากลอยู่เพลงหนึ่ง ซึ่งสังเกตได้ว่าออกอากาศทางสถานีวิทยุต่างๆ บ่อยครั้งกว่าเพลงอื่น ๆ หลายเพลง ถ้าหากเข้าใจไม่ผิด เพลงนี้ดูเหมือนจะเป็นเพลงใหม่ ชื่อของเพลงและชื่อผู้ประพันธ์เพลงนั้นได้พยายามเงี่ยหูฟังอยู่ แต่ทว่ายังไม่พบว่าได้มีการประกาศเป็นกิจจะลักษณะจึงน่าเสียดายที่ไม่สามารถบันทึกมาเสนอได้ แต่ถึงอย่างไรก็ดี …