One Day After Peace หนังสารคดี ออกมาในปี 2012 ผลงานของผู้กำกับ Erez Laufer ชาวอิสราเอล บอกเล่าเรื่องราวของแม่ชาวอิสราเอลซึ่งเสียลูกชายที่ถูกสไนเปอร์ชาวปาเลสไตน์ยิงตาย ในขณะที่สไนเปอร์คนนั้นถูกจับติดคุก แม่ซึ่งไม่อยากให้เรื่องราวแบบนี้เกิดกับครอบครัวใดในโลกอีก จึงตัดสินใจเขียนจดหมายถึงมือสไนเปอร์เพื่อขอพบและอยากจะทำความเข้าใจว่า ทำไมเขาถึงทำ และในใจลึก ๆ ก็อยากได้คำขอโทษ แต่มันกลับไม่เป็นอย่างที่คิด มือสังหารปฏิเสธการขอเข้าเยี่ยม และไม่รู้สึกว่าสิ่งที่ตัวเองทำนั้นผิด ไม่มีคำขอโทษ
เธอจึงเดินทางไปแอฟริกาใต้ ประเทศที่มักถูกยกเป็นโมเดลเรื่องการปรองดองสมานฉันท์ เธออยากเข้าใจว่ากระบวนการดังกล่าวทำงานยังไง แล้วคนในแอฟริกาใต้ข้ามผ่านช่วงเวลาเหล่านั้นมาอย่างไร
เธอเดินทางไปพบคนมากมาย ทั้งที่เป็นเหยื่อการเหยียดผิว เป็นผู้ก่อความรุนแรง หลายกรณีในเรื่องมันสะเทือนใจมาก ๆ แต่มันก็ช่วยคลี่ปมบางอย่างในใจของแม่ได้อยู่บ้าง
ปัญหาคลาสิกเกี่ยวกับความย้อนแย้งระหว่างสิ่งที่เรียกว่า ความเป็นธรรม กับ สันติภาพ ถูกหยิบมาท้าทายคนดูอยู่เป็นพัก ๆ การเดินทางของเธอเดินไปพร้อมกับการเรียนรู้ภายในของเธอเอง ความพยายามที่จะเจอกับคนฆ่าลูกชายยังคงดำเนินต่อไป บทสุดท้ายเธอจะได้เจอกับเขาหรือไม่ ต้องลองไปดูกันเอง
อยากให้คนที่สนใจเรื่องความขัดแย้ง การปรองดองสมานฉันท์ การจัดการความจริง หรือการจัดการหลังความขัดแย้ง ได้ดูหนังเรื่องนี้ เป็นสารคดีร้อยเรียงเรื่องได้ดี ทำให้กวาดรางวัลต่าง ๆ มามากมาย และโปรดเตรียมผ้าเช็ดหน้าไว้ เพราะน้ำตาท่วมจอมาก ๆ
จุฬารัตน์ ดำรงวิถีธรรม