Photo by Jularat Damrongviteetham

“ย๊ายย…ฉิ้งงงง ดีใจอะไร เอาแต่ยิ้ม?” ฉันถาม

“วันนี๋ ได้ปลามาก แต่ว่า เบี้ยยังเหลืออีกลุย (มาก)” ยายฉิ่งตะโกนกลับมาพร้อมเสียงหัวเราะเอิ๊กอ๊าก ราวกับถูกลอตเตอรี่รางวัลที่หนึ่ง

“แล้วจะเอาเบี้ยไปทำอะไร?” ฉันถามอีกครั้งด้วยความฉงน เพราะเงินที่อยู่ในมือ มีเพียงไม่กี่ร้อยบาท

“เล่นไพ่” ยายฉิ่ง พูดไปพร้อมใบหน้าย่นๆแต่เปื้อนด้วยรอยยิ้ม

“อ้าว เล่นไพ่ เดี๋ยวเบี้ยก็หมดแหละ ไซ (ทำไม) ไม่เก็บไว้เผื่อไม่สบายจะได้มีใช้” ฉันพูด

“โอย อีกไม่กี่วันก็ตาย ขอแค่ได้เล่นไพ่ ยายก็มีความสุขแล้ว” สองเท้าที่เปลือยเปล่าของยาย ค่อย ๆ ลับหายไป

ในแต่ละวัน ย๊ายย…ฉิ้งงงง หรือ ยายฉิ่ง แม่ค้าขายปลาวัยร่วม 90 จะค่อย ๆ ก้าวเข้ามาในแพปลา พร้อมถังและก้านจากจำนวนหนึ่ง ฉันไปเจอยายฉิ่งด้วยความบังเอิญ ไม่ได้บังเอิญเจอแต่บังเอิญที่ตื่นเช้า วันนั้นเลยได้เจอแกเข้า ยายไม่ได้เป็นแม่ค้าปลาที่มีเงินใช้คล่องตัวอย่างที่แม่ค้าคนอื่นที่ฉันเห็น แต่แกเป็นแม่ค้ารายย่อยที่วัน ๆ นึงปริมาณปลาในมือแก จะขึ้นอยู่กับจำนวนเงินที่มีในกระเป๋าเสื้อคอกระเช้าตัวนั้น และยายก็ไม่ได้มีแผงขายปลาในตลาดที่สามารถจะนั่งขายได้อย่างสบาย ๆ ตรงกันข้าม ยายฉิ่งต้องเอาปลาขึ้นมาร้อยก้านจากทีละตัว ๆ แล้วนั่งรถอีกราว 24 กิโลเพื่อเข้าไปในเมือง เดินหิ้วขายตามบ้านทีละตัว กำรี้กำไรแกก็ได้ไม่มากนัก กระนั้นก็ดี แม้ว่าสองเท้าอันว่างเปล่าของยายจะต้องเดินผ่านถนนลาดยางร้อนระอุวันแล้ววันเล่า แต่ผมสีดอกเลาและร่องรอยประสบการณ์ตามตัว บอกให้ฉันรู้ว่า แกผ่านชีวิตที่ต้องสู้มานักต่อนัก

คำตอบของยายในวันนั้นอาจจะไม่ใช่คำตอบที่ดีนักสำหรับสังคมที่เชื่อว่าการเล่นไพ่เป็นอบายมุข และแม้ว่ายายจะกลับไปแล้ว แต่คำตอบ น้ำเสียง และรอยยิ้มของยายฉิ่ง มันอดทำให้คนหนุ่มสาวที่เกิดและเติบโตมาในโลกของการเรียนรู้ การแสวงหาคุณค่า ไล่คว้าความฝันให้ชีวิตอย่างฉัน เกิดภาวะเคว้งคว้างและสับสนขึ้นมากระทันหัน พร้อม ๆ กับคำถามที่ว่า ที่สุดแล้ว…เราไขว่คว้าและตามหาอะไรให้ชีวิตกันแน่ เพราะที่สุดแล้ว บั้นปลายชีวิต ก็ไม่พ้นการหาความสุขไปวัน ๆ

และที่สุด…ก็คงไม่พ้นปัญหาคลาสสิกที่ว่า ความสุขของเราคืออะไรกันแน่ เอ! หรือว่า ต้องรอให้อายุเท่ายายก่อน…ถึงจะเข้าใจ…

“ยาย ยาย ยาย อย่าเพิ่งไป ยายจะปล่อยให้หนูสับสนกับชีวิต แล้วจากไปอย่างนี้เหรอ ยาย ยาย ยายยยยยยย ฉิ่งงงง” เสียงงึมงำในคอของฉันยังคงดังต่อไป

จุฬารัตน์ ดำรงวิถีธรรม