นับตั้งแต่ตัวเองเริ่มสนใจปัญหาความขัดแย้งในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ก็ได้ยินชื่อนักวิชาการและคนสำคัญที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้อยู่ไม่กี่ชื่อ ซึ่งแน่นอนว่า “อัฮหมัด สมบูรณ์ บัวหลวง” เป็นหนึ่งในชื่อเหล่านั้น แม้จะเคยได้ยินแต่ก็ไม่เคยได้เจอ

จนกระทั่งเมื่อไม่กี่ปีมานี้เอง ได้รู้จักและมีโอกาสร่วมงานกับอาจารย์หลายครั้ง ทำให้ค้นพบว่าอาจารย์เป็นผู้ใหญ่ที่น่ารัก มีเมตตา และคอยช่วยเหลือทุกคนอย่างเต็มความสามารถ ครั้งหนึ่ง…ถ้าอาจารย์ยังจำได้ เคยขอให้อาจารย์ไปดูงานการสร้างสันติภาพระหว่าง 2 ศาสนาที่แอฟริกา อาจารย์ติดภารกิจไม่สามารถไปได้จึงหาคนไปแทน แต่อาจารย์ก็ขอโทษขอโพยเสียยกใหญ่ ทั้งที่จะว่าไปอาจารย์ไม่ได้ทำผิดอะไรเลย เท่าที่รู้จักอาจารย์ ใครจะขอร้องให้ทำอะไร อาจารย์มักไม่ค่อยปฏิเสธ อาจารย์เต็มใจทำให้โดยไม่อิดออดเสมอ ๆ แม้จะรู้ตัวว่าเหนื่อยมากก็ตาม

อย่างที่ใครหลายคนกล่าวไว้ว่า อาจารย์คือนักเดินทางกว่า 20 ปีที่อาจารย์ไปมาแล้วหลายประเทศทั่วโลกเพื่อทำหน้าที่ “ผู้สร้างสะพานสันติภาพ” พยายามเชื่อมฝ่ายที่ขัดแย้งแย่งชิง ให้หันหน้ามาใช้วิธีการทางการเมืองและสันติวิธีแก้ปัญหา เพราะประสบการณ์ที่สั่งสมทำให้อาจารย์เชื่อมั่นว่า ห่ากระสุนและเสียงระเบิด ไม่ได้ทำให้ปัญหาภาคใต้

อย่างที่อาจารย์เคยเล่าว่า อาจารย์เดินทางข้ามน้ำข้ามทะเล เพื่อคุยกับคนไม่กี่คนซ้ำแล้วซ้ำอีก ถามคำถามเดิมซ้ำแล้วซ้ำเล่า จนเห็นพัฒนาการทางความคิดของกลุ่มคนเหล่านั้นที่เป็นไปในทางบวกมากขึ้น นอกจากนี้ อาจารย์ยังพยายามเชื่อมคนต่างศาสนาที่สายสัมพันธ์ขาดสะบั้นนับ ตั้งแต่ปี 2547 ให้กลับมาอยู่กันได้เหมือนเดิมเช่นในอดีตอีกด้วย

มาวันนี้สะพานที่อาจารย์เพียรพยายาม ค่อย ๆ สร้างเริ่มเห็นเป็นรูปร่าง และน่าจะเห็นผลในอนาคตอันใกล้นี้ น่าเสียดายที่อาจารย์ไม่ยอมรอดูผลงานของตัวเองเสีย

วันที่ 14 กันยายน 2557 เป็นครั้งแรกที่มีโอกาสได้นั่งคุยกับอาจารย์อย่างลึกซึ้ง ว่าด้วยสิ่งที่อาจารย์ได้ทำและสิ่งที่เราฝันจะทำร่วมกันในอนาคต เราปิดท้ายบทสนทนาด้วยการถามว่า “สุขภาพอาจารย์เป็นยังไง” อาจารย์ตอบทันทีว่า “สบายดี…” ไม่นึกว่านั่นจะเป็นครั้งสุดท้าย ก่อนอาจารย์จะขึ้นเครื่องไปสวีเดนในวันรุ่งขึ้น…

อาจารย์เคยพูดไว้ว่า อาจารย์ชอบไปยุโรป วันนี้อาจารย์ก็กลับไปหาอัลเลาะห์ด้วยรถไฟในยุโรป และนี่อาจจะเป็นสิ่งที่อาจารย์ได้ตัดสินใจเลือกแล้ว…

ขอให้อาจารย์หลับสบายได้พักผ่อนอย่างเต็มที่เสียที และสิ่งที่อาจารย์ทำไว้จะเป็นฮิกมะห์ (วิทยปัญญา) ให้กับพวกเราต่อไป…

ด้วยความระลึกถึง

จุฬารัตน์ ดำรงวิถีธรรม