จิตรกรรม ความฝัน คนหนุ่มสาว

ในแวดวงวรรณกรรม ประวัติศาสตร์และงานศิลปะ ชื่อของ “จิตร ภูมิศักดิ์” คงเป็นชื่อที่ไม่แปลกประหลาดเท่าใดนัก อีกทั้งยังได้รับการยกย่องมาจนถึงปัจจุบัน แต่ในอดีตด้วยความเป็นนักศึกษาที่ “กบฏ” ต่ออำนาจและความไม่ยุติธรรมของสังคม จนกระทั่งต้องหลบลี้เข้าไปอยู่ในป่าของภาคอีสาน ชื่อของ จิตร ภูมิศักดิ์ จึงกลายเป็นชื่อที่อยู่ในบัญชีล่าสังหารของทางการ หาใช่ในทำเนียบวีรบุรุษของใครหลายคนในปัจจุบัน ผลงานของจิตร ทั้งงานทางด้านศิลปะ และวิชาการ ค่อนข้างโดดเด่น เป็นที่รู้จัก แต่สำหรับเยาวชนคนหนุ่มสาวใน ค่ายเพลง…เพลงค่ายฯ จิตร ให้คุณค่ามากกว่านั้น

“เส้นทางเพลงค่าย เพลงชีวิตและจิตร ภูมิศักดิ์” เป็นค่ายดนตรีที่จัดขึ้นโดย กลุ่มรองเท้าแตะ และ ชมรมคนสร้างฝัน ได้งบสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จัดขึ้นที่ อนุสรณ์สถาน จิตร ภูมิศักดิ์ บ้านหนองกุง ต.คำบ่อ อ.วาริชภูมิ จ.สกลนคร ถ้าย้อนกลับไปที่ตรงนี้เป็นบริเวณที่จิตรถูกยิงเสียชีวิต หลังความอดอยากอยู่ในป่านานหลายวัน จิตร ตัดสินใจเดินออกไปขอข้าวกิน เคราะห์กรรมของจิตรเกิดขึ้นเมื่อชาวบ้านที่เขาไปขอข้าวนั้นเป็น พื้นที่จัดตั้งของทางการที่ขณะนั้นมีนโยบายในการปราบปรามคอมมิวนิสต์ ความหิวโหยยังอยู่แต่ลมหายใจหมดสิ้น…

ค่ายฯ นี้ไม่ใช่ค่ายประวัติศาสตร์ ไม่ใช่ค่ายวิชาการ แต่เป็นค่ายดนตรีที่เชื่อมั่นและศรัทธาว่า เพลงที่ดีต้องรับใช้สังคม ค่ายนี้ไม่ได้ต้องการความเป็นเลิศทางด้านดนตรี แต่มี จิตร ภูมิศักดิ์ เป็นต้นแบบของความคิดที่ว่า “ศิลปะ…เพื่อชีวิต ศิลปะ…เพื่อประชาชน” การเดินทางแกะรอยจิตร ภูมิศักดิ์ไปบนภูผาลม สถานที่ที่เพลง “ภูพานปฏิวัติ” ของจิตรถือกำเนิดขึ้น โดยมี ชาย พรหมวิชัย หรือ สหายสวรรค์ อดีตสหายพิทักษ์ของจิตรที่ยังมีชีวิตอยู่เป็นผู้นำทาง เกิดขึ้นภายหลังการพูดคุยเรื่องราวของจิตรมาบ้างแล้ว การเดินขึ้นภูผาลม จึงเป็นการซึมซับบรรยากาศและกลิ่นอายของการปฏิวัติ เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นใหม่ได้แลกเปลี่ยนพูดคุยถึงปัญหาสังคม และสร้างสรรค์งานเพลง ในแง่นี้จึงไม่เพียงผลงานที่จิตรให้ไว้ แต่ยังได้ทิ้งร่องรอยของสัจธรรมที่สอนให้เราไม่ยอมสยบต่อความอยุติธรรมของสังคม

แน่นอนว่าค่ายเพียงแค่ 3 คืน 4 วันไม่อาจจะแลกมาด้วยผลงานชั้นเลิศหรือความรู้ชั้นเยี่ยม แต่บรรยากาศ แรงบันดาลใจ กลิ่นอายความขลังและความฝันกลับอบอวลไปทั่วบริเวณ เพลงหลายเพลงที่ออกมาจากค่ายนี้จึงคุกรุ่นไปด้วยการอ้อนวอน เรียกร้อง เตือนสติคนหนุ่มสาวให้หันมาเข้าใจและช่วยกันแก้ไขสังคมที่เป็นอยู่

ถ้ากรรม คือ การกระทำ การกระทำของจิตรก็เป็นสิ่งที่น่ายกย่องและเป็นแบบอย่างต่อคนหนุ่มสาว และถ้าจิตรกรรมคือ ศิลปะประเภทหนึ่งที่เกี่ยวกับการเขียนภาพ วาดภาพ

จิตรกรรมความฝัน ก็อาจจะเป็น การออกแบบ เค้าร่างความฝันของคนหนุ่มสาว โดยมี จิตร ภูมิศักดิ์ เป็นพิมพ์เขียว ทำให้ฝันที่พวกเขาวาดไว้มีรูปร่างและหวังไว้ว่าวันหนึ่งจะเป็นจริง

จุฬารัตน์ ดำรงวิถีธรรม
พฤษจิกายน 2550