“ทุกแว่นแคว้นถิ่นฐานล้วนมีคนอยู่ประเภทหนึ่ง ซึ่งนับดูแล้วจำนวนไม่เคยมาก พวกเขาทุ่มเททุกอย่างเพื่อกอบกู้สังคมที่ตนเองสังกัด โดยไม่คำนึงถึงความเหนื่อยยากหรือแม้แต่ภัยอันตราย คนเหล่านั้นไม่ใช่ศาสดา พวกเขาต้องมาใช้ชีวิตไถ่บาปในสิ่งที่พวกเขาไม่ได้เป็นผู้ก่อ ต้องลำบากตรากตรำ และสละสิ่งต่าง ๆ ที่ควรเป็นของเขาเพื่อให้คนอื่นได้พ้นเคราะห์กรรม …
ชวนอ่าน : หนุ่มหน่ายคัมภีร์
มีคนเคยว่ากันว่า หนังสือที่เราอ่านจะกำหนดทัศนคติ ความคิดอ่าน ตัวตน ความเชื่อ และอุดมการณ์ของเรา มันจริงไหม? ……………….. (กำลังคิด) จริง! …
One Day After Peace : ไม่ควรมีพ่อแม่คนไหน ต้องฝังศพลูกตัวเอง – ชมคลิป
One Day After Peace หนังสารคดี ออกมาในปี 2012 ผลงานของผู้กำกับ Erez Laufer …
เรื่องเล่าจากหมู่บ้านจัดสรร
3 เมษายน 2563 – ชุมชนเสมือนจริง ท่ามกลางสถานการณ์โควิด-19 ที่ใครต่อใครต้องทำงานที่บ้าน การอยู่บ้านหรือคอนโดในเมืองหลวงอาจจะไม่ใช่เรื่องน่าภิรมย์นัก เพราะหันซ้าย หันขวา …
ศิลปินก็ไม่ใช่ นักดนตรีก็ไม่ได้เป็น
จริง ๆ ผมไม่อยากเรียกตัวเองว่าเป็น “นักดนตรี” กะเขาเท่าไร เพราะรู้สึกว่าตัวเองไม่ใช่ แล้วก็ไม่ได้อยากเป็นด้วย (หากเลือกได้อยากถูกเรียกในฐานะ “ศิลปิน” มากกว่า …
ต้องอย่างนี้สินะ ถึงเรียกว่ารักแท้!!
วันวาเลนไทน์ ใกล้เข้ามาแล้ว บรรยากาศแห่งความรักอวบอวนไปทุกที่ คนเราล้วนมีความรัก ต้องการความรัก และอยากเป็นผู้ที่ถูกรัก หากแต่ความรักไม่ได้เป็นเพียงแค่คำพูดลอย ๆ เท่านั้น หากแต่เราควรจะสัมผัสมันได้จากการกระทำของคู่รักที่ส่งผ่านมาถึงเรา …
ยักษ์ในกระติ๊บวิเศษ (โครงเรื่องหนังสั้น)
“วิเศษ” หนุ่มน้อยวัย 17 ปี นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ของโรงเรียนแห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ เป็นผู้ที่มีปมด้อยไม่กล้าสู้คน อ่อนแอ ขี้อาย ไม่เข้มแข็งเหมือนดั่งเช่นชื่อตัวเองเลย …
“ถังแดง : การซ่อมสร้างประวัติศาสตร์ และความทรงจำหลอนในสังคมไทย” โดย จุฬารัตน์ ดำรงวิถีธรรม (Rattanaporn Taecharachkit)
ฉันเพิ่งไปเยือนหมู่บ้านจุฬาภรณ์พัฒนา ของอดีตชาวพรรคคอมมิวนิสต์มลายาที่จังหวัดยะลา ไปรู้ไปเห็นแล้วกลับมาครุ่นคิดอยู่นานว่า ทำไมหลังจากพังพ่ายแล้วพรรคฯ มลายา จึงยังรวมกันติด สามารถอยู่ด้วยกันเป็นหมู่เป็นกลุ่ม ร่วมกันสร้างบ้านสร้างถิ่นที่อยู่ของตัวเองเป็นปึกแผ่น มีฐานะทางเศรษฐกิจที่ดีพอสมควร ในหมู่บ้านมีทั้งอนุสรณ์แห่งการต่อสู้ …
กบหูหนวก
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีกบอยู่ฝูงหนึ่งกำลังพากันกระโดดเข้าไปหากินในป่าลึก ทันใดนั้น! มีกบ 2 ตัวในฝูง พลัดหล่นลงไปในหลุมที่ลึกและกว้างมาก กบทั้ง 2 จึงพยายามกระโดดกลับขึ้นมา …
“ถังแดง” ในงานเสวนา “วัตถุพยาน กับความทรงจำบาดแผล | เปิดนิทรรศการ ประจักษ์ | พยาน” – ชมคลิป
งานเสวนา “วัตถุพยาน กับความทรงจำบาดแผล | เปิดนิทรรศการ ประจักษ์ I พยาน” วันที่ 5 …
จาก ถังแดง ถึง บิลลี่ และสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ความเป็นอื่นที่รัฐพยายามกำจัด (The Momentum)
เมื่อกรมสอบสวนคดีพิเศษ หรือ DSI รายงานความคืบหน้าการสอบสวนคดีของบิลลี่ว่าพบชิ้นส่วนกระดูกจำนวน 2 ชิ้น ถังน้ำมันขนาด 200 ลิตร เหล็กเส้น …
ถังแดง : ความทรงจำบาดแผลที่ไม่เคยห่างหายไปจากสังคมไทย (สิรนันท์ ห่อหุ้ม)
พอละจี หรือ บิลลี่ รักจงเจริญ แกนนำกะเหรี่ยงโป่งลึก-บางกลอย ได้หายตัวไปอย่างลึกลับ ตั้งแต่เมื่อวันที่ 17 เม.ย. 2557 …
ความแตกต่าง
เศรษฐีคนหนึ่งอยากให้ลูกชายของเขาได้เรียนรู้ว่าชีวิตที่มี “ความยากจน” เป็นอย่างไร เขาจึงตัดสินใจส่งลูกชายของเขาลองไปใช้ชีวิตใน “ชนบท” ยากจนทั้งหมด 3 วัน และเมื่อวันที่ลูกชายของเขากลับบ้าน นี่คือ …
“กล้วยไม้ออกดอกช้าเกินไป” หรือการศึกษาไทยมาไกลได้เพียงเท่านี้จริง ๆ
การศึกษาของเด็กไทย ที่ถูกบูรณะมาหลายยุคหลายสมัย ทั้งเรื่องการสอน วิธีการเรียน ที่ภาครัฐพยายามส่งเสริมทุกทางเพื่อสนับสนุนการศึกษา สิ่งเหล่านั้นที่ผู้ใหญ่พยายามทำ มันช่วยพัฒนาการศึกษาได้จริงอย่างหวังหรือไม่ หรือเป็นการใส่ปุ๋ยต้นไม้ที่ผิดวิธี หากพูดถึง การศึกษา …
สายธาร ตำนานศิลป์ – แนวร่วมศิลปินแห่งประเทศไทย (วงศ์ไหม เมืองล้านนา)
ถ้าจะพูดถึงเรื่องราวในแวดวงวรรณกรรมไทย นักคิดนักเขียนที่เริ่มปรากฏแนวทางในการพยายามค้นหา คำตอบเกี่ยวกับศิลปะเพื่อมหาชนนั้น คงต้องจดจำและจารึกชื่อ กุหลาบ สายประดิษฐ์ หรือ ศรีบูรพา ว่าเป็นท่านหนึ่งที่บุกเบิกกรุยทางไว้เป็นเบื้องต้น งานประพันธ์เรื่อง …
เรื่องเล่าจาก FIFA
ปี 1954 ประเทศมหาอำนาจลูกหนังเวลานั้น คือ ทีมงานฮังการี (Hungary) แข่งทีไรชนะทุกครั้งไป 50 กว่านัดไร้พ่าย แต่แพ้อยู่นัดเดียว …
เส้นทางเพลงเพื่อชีวิต จาก พ.ศ. 2480 ถึงปัจจุบัน
ประเภทของเพลงไทยในประวัติศาสตร์ แนวเนื้อหาเพลงไทยสากลในยุคแรก ช่วงทศวรรษ 2480 ถึงทศวรรษ 2490 ครูนารถ ถาวรบุตร บรมครูนักแต่งเพลงแบ่งออกเป็น กลุ่มเพลงปลุกใจให้รักชาติ รักความเป็นไทย กลุ่มเพลงรัก …
ตำนานเพลง จิตร ภูมิศักดิ์
“รวมพลังพวกเราเหล่ากรรมกรไทยเทิดเกียรติไว้ด้วยใจมุ่งมานะบากบั่นตื่นเถิดสามัคคีพร้อมเพรียงร่วมใจกันเพื่อสร้างสรรค์ชีวิตและโลกทั้งมวล หยาดเหงื่อและแรงงานที่หลั่งเปรียบดังกระแสธารกว้างใหญ่ที่หล่อเลี้ยงชีวิตมวลประชาไทยและพัฒนาโลกให้รุดเร็วมา นำขบวนการสังคมไม่หวาดหวั่นเป็นกองทัพหน้าสำคัญที่ฟันฝ่าอย่างเชื่อคำที่มอมเมาว่าเราไร้ค่าโลกก้าวมาเพราะงานและเหงื่อชนชั้นใด ใครเล่าคอยกั้นกาง ใครเล่าขวางพลังเราไว้กรรมกรจงตื่นเถิด เพื่อรวมพลังรวมกันพลัน ทำลายเพื่อชิงเอาชัยสามัคคีก้าวตรงไป ชัยย่อมเป็นของเรา” เพลง “มาร์ชกรรมกร” …
แสงนภา บุญราศรี (2461-2496)
หากวัดจากหลักกิโลเมตรทางประวัติศาสตร์สังคมไทย พ.ศ. 2475 เปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ระบบประชาธิปไตย พ.ศ. 2476 กำเนิดเพลง “กล้วยไม้” เพลงไทยสากลเต็มรูปแบบเพลงแรก “แสงนภา …
เพลงพื้นบ้านไทย เพลงชีวิตนอกศตวรรษ
ก่อนจะเกิดเพลงชีวิตในยุคของเพลงไทยสากล หลัง พ.ศ. 2475 เนื้อหาสะท้อนภาพชีวิตและสังคมไทย มีอยู่ในเพลงพื้นบ้านพื้นเมืองของประชาชนแต่ละภูมิภาคมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว “ตัวลูกขัดสนยากจนหนักหนา ทั้งผ่อนทั้งผ้าก็ไม่มีจงทำบุญกับคนตาบอด ไปไหนไม่รอดแล้วครานี้ขอข้าวสักถ้วยขอกล้วยสักใบ แต่พอยาไส้เลี้ยงชีวีลูกยากยับแสนอัประมาณ …
เพลงเพื่อชีวิต หลัง 6 ตุลาคม 2519
เพลงเพื่อชีวิตที่เกิดในช่วงปี พ.ศ. 2517-2519 นั้น เป็นช่วงที่กระแสการเมืองเปลี่ยนแปลงมาก ภายหลังจากเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 เป็นต้นมา …
การศึกษาวงดนตรีเพลงเพื่อชีวิตของนักศึกษาปัญญาชน
บทเพลงเป็นงานศิลปะแขนงหนึ่งที่สะท้อนความคิดความรู้และไห้ความบันเทิงกับผู้ฟัง การพิจารณาว่าบทเพลงใดมีคุณค่ามากน้อยเพียงใดนั้น เนื้อเพลงจะบอกได้แต่เพียงการสื่อความหมายที่ดีหรือไม่ แต่เพลงที่ดีที่จะปลุก เร้าอารมณ์ผู้ฟังได้จะต้องมีองค์ประกอบอื่น ๆ อีกมาก นอกเหนือไปจากเนื้อเพลงที่ให้คุณค่าทางความคิด หากแต่ยังต้องมีการเรียบเรียงดนตรีที่งดงามชวนฟังเป็นองค์ประกอบให้เกิดความรู้สึกด้วย เนื่องจากบทเพลงมีคุณค่าต่อการรับรู้ได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูง …
อิทธิพลเพลงเพื่อชีวิตไทย จากกระแสเพลงปฏิวัติจีน – ชมคลิป
นอกจากปัญญาชนจะได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมเพลงตะวันตก แนวความคิดเรื่องศิลปวัฒนธรรมโดยกระแสการเมืองของจีนมีส่วนสำคัญอยู่ด้วย โดยเฉพาะในความคิดเรื่องการใช้เพลงในการต่อสู้ทางชนชั้น จากการศึกษาผลงานศิลป์เพื่อชีวิต ศิลป์เพื่อประชาชน งานแปล งานวรรณกรรม และบทเพลงที่ จิตร ภูมิศักดิ์ …
เพลงพื้นบ้าน เพลงลูกทุ่ง – เหง้ารากเพลงเพื่อชีวิตไทย
เสียงขับเพลงกลอนเมื่อครั้งอดีตเคยก้องกังวานสะท้อนไปทั่วท้องทุ่งคุ้งน้ำ ลำนำแห่งบทเพลงที่ถ่ายทอดเป็นถ้อยแถลงแห่งความสุข ความทุกข์ และสะท้อนให้เห็นอย่างแจ่มชัดถึงสภาพชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านชนบท สืบต่อเป็นตำนานควบคู่กับสังคมชนบทไทยมาแต่กาลก่อน อันถือเป็นเพลงชาวบ้าน ที่สามารถบ่งบอกความรู้สึกนึกคิด คติชีวิต ของชาวบ้านได้อย่างใกล้เคียงความเป็นจริงมากที่สุด เพราะเป็นความนึกคิดที่ออกมาอย่างซื่อตรงและถูกกลั่นกรองมา …
อิทธิพลเพลงเพื่อชีวิตไทย จากเพลงต่อต้านสงคราม/สังคมในอเมริกา – ชมคลิป
การที่ประเทศไทยพัฒนาตามแบบสหรัฐอเมริกา ซึ่งมีอิทธิพลต่อการศึกษาการดำเนินชีวิตของคนไทยโดยเฉพาะ การเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคมการเมืองครั้งสำคัญนี้ มีผลต่อวงการศิลปกรรมของไทยหลายประการโดยเฉพาะด้านเพลง จากการที่สังคมไทยได้รับการพัฒนาทางด้านเทคโนโลยี การสื่อสารดีขึ้น ก่อให้เกิดการหลั่งไหลถ่ายทอดทางวัฒนธรรม มีผลกระทบต่อความคิดความเป็นอยู่ ในทศวรรษ 1960 …
พัฒนาการเพลงเพื่อชีวิต
ที่มาของ “เพลงเพื่อชีวิต” ของไทยในยุคแรกเราไม่สามารถแยกได้ว่า กระบวนการเคลื่อนไหวทางวัฒนธรรมและความคิดนั้นว่ารับจากที่ใดได้โดยตรง นอกจากจะกล่าวว่านักคิด นักเขียน หรือผู้ฟังจะรับมาจากสภาพสังคมที่ล้อมรอบพวกเขา การผสมผสานแนวคิดและรูปแบบซึ่งเป็นหน้าที่หลักของศิลปินที่จะสร้างสรรค์ และเสนอเป็นความรื่นรมย์ที่สอดแทรกความคิดให้กับคนในสังคม พัฒนาการของบทเพลงเพื่อชีวิต …
เพลงเพื่อชีวิต เพื่อชีวิตที่ดีกว่าของผู้ยากไร้ เพื่อชีวิตใหม่…ของผู้ถูกกดขี่
คำว่า เพลงเพื่อชีวิต เป็นคอลัมน์หนึ่งซึ่ง พิชิต จงสถิตย์วัฒนา ได้เขียนไว้ในหัวข้อที่ว่าเมื่อคุณโตขึ้นคุณจะเป็นทาสเพลงเพื่อชีวิต ซึ่งเขาได้เรียบเรียงมาจากเรื่อง Blues People ของ Leroi Jones เป็นการวิเคราะห์ วิจารณ์งานเพลงของพวกนิโกรคนดำที่ได้รับความทุกข์ยากประเภทเพลงบลู และ พิชิตได้เสนอว่าสักวันหนึ่งจะได้ยินเสียงชาวนาไทยร้องเพลงพื้นบ้านที่ว่า “ฝนไม่ตกมา …
บทเรียนสำคัญที่ได้จากหนัง Ocean’s Eleven – ชมคลิป
หลาย ๆ คนคงชอบดูหนังเป็นงานอดิเรกยามว่าง ซึ่งหนังแต่ละเรื่องก็สามารถจะให้แง่คิด หรือมุมมองต่างๆ ต่อโลกยุคปัจจุบันไปแตกต่างกัน ซึ่งหนังเรื่อง Ocean’s Eleven ก็เป็นอีกเรื่องที่ให้บทเรียนดีๆ …
แอฟริกา ผู้ไม่เคยยอมแพ้ในฟุตบอล
หากเอ่ยถึงประเทศที่ได้ชื่อว่าเป็น นักล่าอาณานิคม เราก็จะนึกบรรดาประเทศมหาอำนาจไม่ว่าจะเป็น สเปน อิตาลี ฝรั่งเศส โปตุเกส อังกฤษ แน่นอนประเทศเหล่านี้ล้วนอยากจะขยายพื้นที่ให้เป็นเบอร์ 1 …
ยอร์ค (ฮมัญ)
“ยอร์ค” เด็กหนุ่มผู้เป็นผลผลิตจากความบิดเบี้ยวของสังคมที่มีทั้งชนชั้นและความเหลื่อมล้ำ แม่ของเขาชื่อว่า “สาลี” นางไม่มีเวลาดูแล ยอร์ค สักเท่าไหร่ เนื่องจากวัน ๆ นางต้องเอาแต่ทำงานตัวเป็นเกลียวหัวเป็นน็อตเพื่อเลี้ยง …
ลำนำกำเนิดดาว (QuaOs)
ริมฟากฝั่ง…ข้ายืนอยู่ลำพังคลื่นสาดซัดประดังหลอกหลอนด้วยความหลังเพียงภาพพร่า กอบทรายขึ้นในมือขยำร่วนร่วงกราวก็พราวใสนี่หรือฝุ่นละอองจากหินแก้วที่ใดใดลมน้ำโหมกระหน่ำให้แตกพลัดพรายยังไม่อาจซ่อนเค้าแวววาวเดิม ทั่วร่างข้าแม้ระคายทรายหยาบพอได้มึนชาเริ่มเหนื่อยล้าจนนอนทอดตาหรี่มองเบื้องฟ้าสูงอากาศชุ่มชื้นชักพาให้เคลิ้มคล้อยง่วงงุนแต่ในสติยังตรึกด้วยนึกพิศวงสงสัย กลางทุ่งหญ้านานาพืชพันธุ์ชูใบระบัดพรรณหลังสร่างฝนแสงจันทร์คราวคืนสว่างนวลแหวกเมฆหม่นสะท้อนแสงคงระริกแหลมคล้ายมณีมีเหลี่ยมมุมในใจกลางหยาดน้ำกลมเกาะทั่วใบเปียกปอนคล้ายโลกแน่นิ่งหากเพียงนอนพักในหลับไหลหาใช่ดับตาย แลมองขึ้นไปเห็นนทีใหญ่เป็นสายธารดาวคือทางช้างเผือกที่เขาเรียกขานแต่โลหิตกระเซ็นเข้าบังตาอยู่ช้านานขาวสล้างจึงกลับเห็นขุ่นเป็นตมแดง ขณะบนผืนพิภพเบื้องล่างอีกครั้งสายน้ำใหญ่ไหลหลั่งหล่อเลี้ยงดังสายเลือดสีชาดฉานจากบรรพตสัณฐานบัวตูมก้อนหทัยงามไหลสู่มหาสมุทรหลาม…เพื่อรอระเหยหายเป็นไอคืนเมฆา เพื่อทนทานการบดอัดขัดสีในเนื้อน้ำฉ่ำชุ่มที่อากาศโอบอุ้มลมหมุนพัดหอบสูงก่อเกิดพลานุภาพคือสายฟ้าแปลบปลาบดูน่าหวาดผวาทารุณฟันฟาดวินาศสูญเป็นเร้นลับอัศจรรย์แก่ชนทั้งหลายแต่บรรพกาเล แม้ลึกเร้นลงไปใต้เปลือกเย็นชาแห่งภูผาหนักทึบยังศิลาหลอมร้อนระอุไหลเวียนอึกทึกรอปะทุขึ้นในแก่นกลางหัวใจแห่งปฐพีที่เราเหยียบยืนยังเต้นตุบตึงสูบฉีดลาวาทั้งแผดเผาไฟจากเตาแผ่ซ่านไป ครั้นยามทิวาวันอันวกวุ่นแกนโลกพลิ้วหมุนยกนำสู่สารพัดแสงผองชนก็เริงร่าพากันสรรเสริญที่เติมแรงบ้างก็ขยับขับหมุนนานากิจการไปตามตำแหน่งแห่งที่ตน เมื่อรัตติทมิฬมาทวงคืนค่ำแกนโลกพลัดหมุนกดให้ดำดิ่งลงแดนอัปสูรย์หมู่คนก็ซบหน้าคร่ำครวญหาอาดูรบ้างก็หลับไหลเป็นเบื้อใบ้ไม่รู้แล้ว …
บ่ายวันนั้น
“ฮัลโหล…ครับ” ผมหยิบ Small Talk ขึ้นเสียบหู หลังจากที่โทรศัพท์มือถือของผมดังขึ้น มันเป็นช่วงเวลาบ่ายที่แสนวุ่นวายอีกวันหนึ่ง ผมกำลังเตรียมเอกสารสำหรับการประชุมแผนการตลาดของสินค้าตัวใหม่ที่กำลังจะวางตลาด เนื่องจากมีนัดประชุมกับผู้จัดการตอน 6 …